بالاخره رخ داد- تهران به علت کمبود آب و برق تعطیل شد. موج گرمای شدید همراه با کمبود بارشها در فصل بارش و پیشی گرفتن مصرف بر عرضه به علت بارگذاری اشتباه صنایع و جمعیت در طول سالهای گذشته وضعیت را به جایی رساند که هیات دولت مجبور شد برای مدیریت اب و برق استان تهران یعنی قلب تپنده کشور را تعطیل کند. این تصمیم اگرچه موقتی و اضطراری است، اما پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی آن فراتر از یک روز تعطیلی خواهد بود.
از نگاه زیست‌محیطی، تهران و بسیاری از مناطق مرکزی ایران در سالهای اخیر با کاهش بی‌سابقه منابع آبی، افت بارندگی، و افزایش تبخیر و افزایش مصرف در همه بخش ها به ویژه در بخش کشاورزی و صنایع مواجه بوده‌اند؛ پدیده‌هایی که در گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی مانند WMO و بانک جهانی، مستقیماً به گرمایش جهانی، تغییرات الگوی آب‌وهوایی و مهمتر از همه مدیریت ضعیف نسبت داده می‌شود. تعطیلی تهران، در این بستر، نه تنها یک تدبیر مصرفی بلکه نشانه‌ای است از آغاز دوره‌ای که در آن شهروندان و شهرها باید با شرایط جدید سازگار شوند.
طبق برخی محاسبات، هر روز تعطیلی شهر تهران بالغ بر 2000 میلیون تومان زیان ایجاد می کند. به علاوه تعطیلی روز کاری پیامدهایی چون کاهش بهره‌وری، اختلال در زنجیره تأمین، و افزایش نابرابری اجتماعی را نیز دامن می زند. باید در نظر داشت که کارگران روزمزد و ساکنان مناطق کم برخوردار متحمل خسارت هایی می شوند. با این حال، به‌شرط همراه شدن این تعطیلی با اصلاح برخی سیاست‌گذاری ها ، می‌توان آن را به فرصتی برای بازنگری در ساختار طرف مصرف و عرضه در حوزه اصلاح حکمرانی منابع طبیعی بدل کرد.
تعطیلی تهران در اول مرداد ۱۴۰۴، اولین هشدار نیست و قطعاً آخرین نخواهد بود. اگر این رخداد را صرفاً به‌عنوان یک تدبیر موقت ببینیم، می‌توان امید داشت که تابستان‌های آینده کمتر بحرانی و سازگارتر باشند.
نویسنده: جاوید شیرازی
