تولید سبز، به نقل از یورونیوز- پیش‌بینی شده است که تا سال ۲۰۵۰ بیش از دویست میلیون نفر از جمعیت جهان در اثر تغییرات آب‌وهوایی مجبور به مهاجرت خواهند کرد. هدف اصلی بانک جهانی اعطای وام برای توسعه طرح‌های تولیدی، عمرانی و آموزشی کشورهای درحال‌توسعه و مقابله با فقر است. گفتگوی زیر با اَکسل فن تروتسنبرگ، مدیر بانک جهانی درباره فعالیت این نهاد برای مقابله با شرایط نامطلوب ناشی از تغییرات آب و هوایی است.
- در تابستان شاهد جاری‌شدن سیل در بروکسل و آتش‌سوزی گسترده در یونان بودیم و اینها بر زندگی بسیاری تأثیر گذاشت. اروپا چطور می‌تواند در آینده از چنین فجایعی پیش‌گیری کند؟
- اروپا باید بیشتر در این زمینه کار کند، و البته تمام دنیا هم همینطور. ما در گزارش سالانه بانک چهانی خواستیم که نشان بدهیم همه کشورهای دنیا در این زمینه مسئولیت دارند، چون این یک چالش جهانی است و راه حل جهانی می‌طلبد. مثلا گاز آلایندهٔ نیروگاه‌های زغال‌سنگی را در نظر بگیرید. بخش عمده این مشکل در آسیاست. پس باید فعالیت‌هایمان را نه فقط در اروپا بلکه در آسیا و آمریکا نیز هماهنگ کنیم.
- وقتی از همکاری جهانی صحبت می‌شود بلافاصله به یاد نشست مهم تغییرات آب‌وهوایی به یعنی «کُپ ۲۶» می‌افتیم که به‌زودی برگزار خواهد شد. بانک جهانی در این راستا به کشورهای فقیر چه کمکی می‌کند؟ می‌دانیم که پیش از این نشست که بناست در گلاسکو برگزار شود بسیاری خواستار کمک بانک جهانی شده‌اند.
- ما موافقیم که در این کار سهمی داشته باشیم. ما فعالیت‌های مالی مربوط به تغییرات آب‌وهوایی را به شکل نظام‌مندی توسعه داده‌ایم. نمونه‌اش آن‌که سرمایه‌گذاری های ما در این زمینه طی دو سال گذشته ۵۰ درصد افزایش یافته و از ۱۴ به ۲۱ میلیارد دلار رسیده است.
- آیا این سرمایه‌گذاری در زمینه تغییرات آب وهوایی و احیای اقتصاد، به‌لحاظ زیست‌محیطی پایا هست؟
-این نکته یعنی پایایی و توسعهٔ بلندمدت محور فعالیت‌های بانک جهانی است و از همین روست که ما همیشه برنامه‌های بلندمدت داریم. در واقع به خاطر همین نگاه به توسعهٔ درازمدت بود که بانک جهانی ۷۵ سال پیش گشایش یافت.
- اما در گزارش اخیر آکسفام آمده که نباید فقط بر کاهش آلاینده‌ها تمرکز کرد، بلکه باید کمک کرد تا اقتصاد کشورها بازگشت پذیر باشد تا با پیامد تغییرات اقلیمی کنار بیایند.
-کاملا موافقم. باید بازگشت‌پذیری و جهان‌شمولی این فعالیتها را در نظر گرفت. ما از حالا می‌بینیم که تغییرات آب‌وهوایی ممکن است میلیون‌ها نفر را، به‌ویژه در آفریقا، به فقر شدید بکشد. نظام‌های اقتصادی کنونی آمادهٔ برخورد با چنین چیزی نیستند. پس نمی‌توان این موارد را به شکل یک سرمایه‌گذاری جداگانه دید. باید همه کشورها را با هم ببینیم. باید دید که آیا این سبب بازگشت‌پذیری اقتصاد و شامل همه می‌شود یا خیر؟
- در گزارش آکسفام آمده که کشورهای فقیر، در مقابله با پیامد تغییرات آب‌وهوایی در ۶ سال آینده ۷۹ میلیارد دلار کسری بودجه دارند، که نگران کننده است.
- متوجه هستم که بسیاری از کشورهای فقیر کسری بودجه دارند. این امر با بحران کووید بیش‌ازبیش روشن شده. و این بحران خودش مزید بر علت است. البته بحران‌های ریزودرشت منطقه‌ای هم در کار بوده. برای همین است که بانک جهانی بسیار فعالانه وارد میدان شده. ما پارسال با اعطای ۳۰ میلیارد دلار وام به کشورهای آفریقایی کمک کردیم که ۱۰ میلیارد دلار این مبالغ شامل کمک‌هزینه می‌شد. و البته بیش از اینها نیاز است.
- بله کمک‌های بیشتری نیاز است، اما تا کنون بیش از یک میلیارد دوز واکسن کووید در دنیا توزیع شده و کمتر از دو دهم درصدش به کشورهای کم‌درآمد رسیده. مسئول این نابرابری عظیم کیست؟
این دغدغه بزرگ ماست و دراین‌باره گفته‌ایم. متأسفانه فقیرترین کشورها، به‌خصوص در آفریقا، از واکسن محروم مانده‌اند. کمتر از ۲ درصد ساکنان این کشورها واکسینه شده‌اند. این پذیرفتنی نیست. باید بیش از اینها تلاش کنیم. اتحادیه آفریقا می‌خواهد تا پایان سال ۴۰ درصد از جمعیت را واکسینه کند. اما می‌بینیم که یکی از مشکلات اصلی عدم دسترسی به واکسن است.
- دقیقا می‌خواستم در همین زمینه از شما بپرسم. هفته گذشته رئيس کمیسیون اروپا وعدهٔ اعطای ۲۰۰ میلیون دوزِ دیگر واکسن کووید را به طرح کوواکس داد، اما خبری از لغوِ حقِ انحصاریِ تولیدِ واکسن در کار نبود. آیا این شما را ناامید نکرد؟
- امروز دیگر چنین اقداماتی مشکل را حل نمی‌کند. به‌عنوان یک راه‌حل میان‌مدت، باید ببینیم چطور می‌توان ظرفیت تولید واکسن را در خود آفریقا افزایش داد. موانعی در این مسیر هست. از جمله حق وحقوق معنوی تولید واکسن و بهره‌برداری از آن، و نیز محدودیت‌های واردات و صادرات کشورهای صنعتی که دست و پاگیر است. باید به تمامی این موارد رسیدگی شود تا ببینیم که چطور می‌توان به کشورهای کم درآمد کمک کرد و نظام‌های بهداشتی آنها را تقویت نمود و همچنین چطور می‌توان ظرفیت تولید واکسن را .
- شما بر جهانی بودن مسئله و راه‌حل آن تأکید دارید. اما می‌بینیم کشورهای ثروتمند، مانع از اجرای طرح سازمان جهانی بهداشت شدند، طرحی که انحصار واکسن را از شرکت‌های داروسازی می‌گرفت و دسترسی بقیه را به آن تسهیل می‌کرد. آیا منافع این دولت‌ها از جان مردم مهمتر است؟
- خیر، اما فکر می‌کنم هر کشوری منافع خودش را در نظر می‌گیرد، و امروز مسائل مربوط به واکسن آنقدر زیاد است که وقتی دربارهٔ آن بحث می‌شود گاهی یادمان می‌رود که مهمترین مسئله دسترسی مردم به واکسن است. امروز واکسن زیادی تولید و انبار شده که به کشورهای فقیر داده نمی‌شود. و حرف ما آن است که اول باید این دسترسی فراهم شود. ما هم موافقیم که باید به دیگر مسائل پرداخت، اما بعد. چون اگر قرار باشد در مذاکرات بین‌المللی دربارهٔ تمامی مسائل موجود صحبت کنیم، نتیجه آن می‌شود که همه‌چیز به تأخیر می‌افتد، و در نهایت نخواهیم توانست واکسن‌هایی را که اهالی آفریقا به‌شدت به آنها نیاز دارند به این مردم برسانیم.
