تولید سبز- حمل‌ونقل ریلی یکی از ارکان اساسی توسعه اقتصادی و زیرساختی در کشورها محسوب می‌شود و عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری گسترده و استفاده از سوخت سبز ، توانسته به سرعت به سوی حمل و نقل پایدار حرکت کند.
عربستان سعودی اخیراً نخستین آزمایش موفقیت‌آمیز قطار هیدروژنی در منطقه خاورمیانه را انجام داد. این اقدام، بخشی از تلاش‌های گسترده این کشور در جهت نوآوری در حمل‌ونقل پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شود.
به گفته بشار المالک، مدیرعامل شرکت راه‌آهن عربستان سعودی، آزمایش این قطار هیدروژنی در جریان مجمع جهانی لجستیک ۲۰۲۴ در ریاض اعلام شد. وی تأکید کرد که این پروژه نشان‌دهنده تعهد عربستان سعودی به پذیرش فناوری‌های دوستدار محیط زیست است. این قطار بخشی از برنامه جامع این کشور برای توسعه راه‌حل‌های حمل‌ونقل نوین و گسترش شبکه راه‌آهن در راستای اهداف اقتصادی و توسعه پایدار به شمار می‌رود.
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی، پیش‌تر در هفته آب و هوا ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که این کشور قصد دارد با سرمایه‌گذاری در فناوری هیدروژن، زمینه استفاده گسترده‌تر از این سوخت در بخش‌های مختلف تجاری را فراهم کند. آزمایش موفقیت‌آمیز قطار هیدروژنی، گام مهمی در تحقق این هدف بوده و می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل مبتنی بر هیدروژن در سراسر منطقه کمک کند.
فرانک هاگمایر، مدیرعامل زیمنس موبیلیتی عربستان سعودی، نیز بر نقش فناوری دیجیتال در بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های نگهداری خطوط ریلی تأکید کرد. وی معتقد است که بهره‌گیری از نوآوری‌های دیجیتال، امکان نگهداری سریع‌تر و کاهش هزینه‌ها را فراهم می‌کند، که این امر برای دولت و بخش خصوصی مزایای قابل توجهی به همراه دارد.
قطارهای هیدروژنی در جهان:
قطارهای هیدروژنی در نقاط مختلف جهان به عنوان جایگزینی برای قطارهای دیزلی معرفی شده‌اند. آلمان یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه است که نخستین قطارهای هیدروژنی جهان را در مسیرهای ریلی خود به کار گرفته است. این قطارها با استفاده از پیل‌های سوختی هیدروژنی، انرژی لازم برای حرکت را تأمین می‌کنند و آلایندگی صفر دارند.
چین نیز مدتی است از قطار هیدروژنی جدیدی خود رونمایی کرده است که دارای شعاع حرکتی ۶۰۰ کیلومتر بوده و مجهز به سیستم رانندگی خودران و ارتباطات ۵G است. این کشور با توسعه فناوری‌های نوین، قصد دارد نقش مهمی در آینده حمل‌ونقل پایدار ایفا کند.
علاوه بر این، شرکت اشتادلر ریل در اروپا قطارهایی تولید کرده که می‌توانند با استفاده از هیدروژن یا باتری روی شبکه‌های ریلی فرعی حرکت کنند. این قطارها به دلیل وزن سبک و انعطاف‌پذیری بالا، گزینه‌ای مناسب برای مسیرهای ریلی غیرالکتریکی محسوب می‌شوند.
این موفقیت همچنین بخشی از چشم‌انداز بلندمدت عربستان سعودی برای تحول در بخش حمل‌ونقل ریلی و اتصال مناطق جدید به شبکه راه‌آهن است. انتظار می‌رود این اقدام، تأثیرات مثبتی بر توسعه اقتصادی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی داشته باشد. عربستان سعودی در حال توسعه فناوری مبتنی بر هیدروژن است تا به سرعت شکاف‌های موجود در این فناوری را برطرف کند و آن را به طور گسترده در سیستم حمل‌ونقل ریلی خود بکار گیرد.
این دستاورد نشان‌دهنده رویکرد نوآورانه عربستان سعودی در عرصه حمل‌ونقل ریلی و انرژی پایدار بوده و می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر کشورهای منطقه محسوب شود. با ادامه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، این کشور می‌تواند نقش مهمی در توسعه حمل‌ونقل سبز ایفا کند.
قابل گفتن است که : راه‌آهن عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ موفق به حمل ۱۳ میلیون مسافر و ۲۸ میلیون تن بار شده است که نشان‌دهنده رشد چشمگیر این بخش است. این کشور با ۳۵ هزار سفر ریلی در سال، توانسته است ظرفیت حمل‌ونقل خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ناوگان ریلی عربستان شامل قطارهای مسافری و باری متعددی است که در سال ۲۰۲۴، تعداد قطارهای مسافری آن ۱۹ درصد افزایش داشته است.
عربستان سعودی همچنین دارای خطوط ریلی بین‌المللی و داخلی مهمی است که از جمله آن‌ها می‌توان به خط ریلی حرمین (اتصال مکه و مدینه) و خط ریلی شمال-جنوب (برای حمل مواد معدنی) اشاره کرد. این کشور در چارچوب برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ قصد دارد ۸۰۰۰ کیلومتر به شبکه ریلی خود اضافه کند تا ارتباطات داخلی و بین‌المللی خود را تقویت کند.
در این راستا، آزمایش موفقیت‌آمیز اولین قطار هیدروژنی در خاورمیانه، گامی مهم در جهت توسعه حمل‌ونقل پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها تأثیرات زیست‌محیطی مثبتی دارد، بلکه می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی در بخش حمل‌ونقل ریلی کمک کند. عربستان سعودی با این دستاورد، جایگاه خود را به عنوان یکی از پیشگامان فناوری‌های نوین حمل‌ونقل در منطقه تثبیت کرده است./ تولید سبز
