تولید سبز - امروزه حفاظت از محیط زیست در سرتاسر جهان به صورت مطالبه اجتماعی ظاهر شده است، از این منظر دولت ها برای پاسخگویی به این درخواست راه حل های متفاوتی را به مورد اجرا گذاشته اند که یکی از موثرترین آنها مالیات سبز است. درباره این شیوه حفاظت از محیط زیست از آقای محسن ابراهیمی، معاون حسابرسی مالیاتی شهر و استان تهران خواستیم تا ضمن ارایه تعریف مالیات سبز درباره تفاوت آن با عوارض زیست محیطی و وضعیت این نوع از مالیات در ایران بگویند، متن زیر پاسخ ایشان به پرسش های مطرح شده در این زمینه است:
اصطلاح مالیات سبز به صورت کلی در خصوص محیط زیست در کشور های توسعه یافته رواج پیدا کرده است مبنی بر اینکه کسانی که به محیط زیست آسیب وارد می کنند بایستی مالیات بیشتری را نسبت به کسانی که آسیب کمتری به محیط زیست وارد می کنند پرداخت کنند، یعنی چه کالایی که تولید می کنند و چه رفتارهای اجتماعی شان بدین شکل باشد.
مالیات سبز پیشتر بر روی واحد های تولیدی متمرکز شده بود و آنها را مورد خطاب قرار می داد اما بعد ها توسعه پیدا کرد و در حوزه ی تولید محصولات کشاورزی و همچنین در استفاده از جنگل ها و مراتع هم مورد استفاده قرار گرفت، بدین ترتیب نرخ های مالیاتی کسانی که به جنگل ها آسیب می زنند نسبت به در آمد هایی که کسب می کنند، بالاتر رفت.
اما آنچه که در کشور ما در فاز اول شروع شده دریافت عوارض از کارخانجات آلاینده محیط زیست است؛ بدین ترتیب که هر ساله توسط سازمان محیط زیست فهرست پالایشگاهها و کارخانه هایی که آلاینده تشخیص داده می شوند به سازمان امور مالیاتی اعلام می شوند که به طور معمول بهمن ماه است، بر اساس این اعلام شرکتی که نام آن در این فهرست درج شده باید مبلغی را به عنوان عوارض آلایندگی پرداخت کند؛ این عوارض حالت باز دارنده دارند؛ اما اینکه تا چه حد موثر واقع شده اند نیاز به مطالعه و بررسی دارد.
در کشور های توسعه یافته به موضوع مالیات سبز از دو جنبه نگاه می شود یکی این که مالیات بیشتر برای کسانی که به محیط زیست آسیب می رسانند وضع می شود و دیگری برای مواردی که باید به محیط زیست کمک بشود مورد استفاده قرار می گیرد؛ در واقع از یک طرف برای کسب در آمد و از طرف دیگر برای مخارج که هیچ کدام از این موارد در کشور ما به این شکل عملیاتی نشده است به جز میزان عوارض آلایندگی که پیشتر به آن اشاره شد که به صورت مستقیم به حساب این سازمان واریز می شود و سپس به حساب خزانه منتقل می گردد؛ نکته این که اخذ این عوارض به موجب قانون مالیات بر ارزش افزوده است که البته ارتباطی به ساز و کار ارزش افزوده ندارد و یک عوارض خاص است صرفا برای تولید کنندگانی که آلاینده هستند.
اما در حال حاضر در کشور محل خرجی برای مالیات سبز به طور مشخص تعریف نشده است و عوارض دریافتی ناشی از آلایندگی شرکت ها نیز در نهایت به طور کلی به خزانه کشور واریز و در بودجه جاری مصرف می شود، در حالی که باید استفاده از مالیات سبز مورد توجه قرار گیرد اما همانگونه که اشاره شد در حال حاضر قانون مشخصی مبنی براینکه مصرف این نوع از مالیات در کجا باشد و مثلا در مورد محیط زیست مالیات مشخصی وصول شود وجود ندارد./ تولیدسبز
