تولید سبز- افزایش سرمایه گذاری در بخش انرژی های فسیلی و یا صنایع وابسته به آن از عوامل اصلی افزایش گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن و در نتیجه گرمایش زمین است. تغییرات اقلیمی سریع در گوشه گوشه کشور به ویژه کاهش نزولات آسمانی به صورت برف و آلودگی هوای شهرها و افزایش بیماری های تنفسی و عروقی قابل مشاهده است.
اما ایا بانکها باید از تامین مالی بخش انرژی و صنایع وابسته به آن به نفع سلامت اجتماعی و محیط زیست سالمتر دست بکشند و یا برای تولید ثروت، رشد اقتصادی، حفظ و گسترش اشتغال و بزرگتر کردن کیک تولید ناخالص داخلی به سرمایه گذاری در بخش نفت کربن پایه و صنایع انرژی بر و البته آلوده کننده ادامه دهند.
- با نگاهی سریع به فهرست اقلام صادراتی کشور مشخص می شود که جایگاه اقلام وابسته به کربن بیش از 90 درصد این فهرست را تشکیل می دهد.
تنها در سبد صادرات غیر نفتی کشور سهم محصولات پتروشیمی و میعانات گازی به بیش از 52 درصد می رسد. البته سهم نفت به دلیل اعمال تحریم های اقتصادی به صورت شفاف اعلام نمی شود با این حال در چک لیست دیگر کالاهای صادراتی از جمله سیمان، فولاد، برق، مس، سرامیک و ... نیز حضور غیر مستقیم انرژی قابل توجه است، این بدان معنی است که در حال حاضر مزیت اصلی صادراتی کشور ما در بخش انرژی متمرکز شده است. در اقتصاد داخلی نیز حامل های انرژی کربن پایه و همچنین محصولات پتروشیمی از جمله مهمترین نهاده های بازار تولید و کار در هر سه بخش صنعت، کشاورزی و خدمات به شمار می روند. از این منظر طبیعی است که بانک ها به عنوان نهاد های اقتصادی با هدف تولید ثروت جهت سهامداران و البته مشتری های خود بخش قابل توجهی از منابع موجود را جهت توسعه بخش انرژی و صنایع انرژی بر غیرقابل بازیافت به کار گیرند. وضعیتی که هم اکنون شاهد رخداد آن هستیم. بانک ها سعی کرده اند تا با ورود به تامین مالی بخش نفت و گاز و همچنین ورود به صنایع انرژی بر با توجه به رانت قیمتی در بازار داخلی به توسعه هر چه بیشتر این بخش کمک کنند، مشخص است که با رها کردن این روند، مشکلات اقتصادی و اجتماعی گسترده ای گریبان کشور را خواهد گرفت.
- راه حلی به نام بانک سبز
در ادبیات مدرن مالی،منظور از بانک سبز به بانکی گفته می شود که با رویکرد توسعه پایدار و یا به عبارت فنی تر، اعمال استاندارد زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی ESG در فعالیت های تامین مالی و اداری ورود می کند.
- حال ببینیم که بانک ها چگونه سبز می شوند:
بانک ها در دو سطح متمایز و البته مرتبط سبز می شوند، نخست با تلاش برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای GHG ناشی از فعالیت اداری واحد های خود و با انجام فعالیت هایی چون حذف استفاده از کاغذ، کاهش مصرف برق، استفاده از سیستم فاضلاب هوشمند و ... اما در سطحی دیگر که بسیار مهمتر و تاثیر گذارتر است این نهاد ها با هدایت سرمایه های انباشته و اعتبارات به سوی توسعه فناوری های کاهش و یا حذف استفاده از هیدروکربن ها و دیگری تامین پروژه های حافظ محیط زیست تبدیل به بانک های سبز می شوند.
پر واضح است که تاثیر گذاری سطح دوم از سطح نخست بسیار بیشتر است. طبق اعلام سازمان نظارت زیست محیطی سازمان ملل متحد فعالیت های تامین مالی بانک ها بر روی پروژهایی با کاربری انرژی های کربن پایه 700 برابر بیشتر از فعالیت های اداری آنها باعث انتشار گازهای گلخانه ای می شود.
این یاد داشت ادامه دارد...
نویسنده: جاوید شیرازی
