تولید سبز- درجریان بررسی لایحه بودجه 1401، مجلس سقف درآمدی بودجه را از محل فروش داخلی و صادرات اتان، گاز مایع و گوگرد ۲۶ همت بالابرد که با عکس العمل رضا نوشادی، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز مواجه شد. وی در پیامی در صفحه مجازی خود در شبکه های اجتماعی نوشت: جهت تقریب به ذهن نمایندگان شریف مجلس، باید عرض شود که سرپا نگه داشتن ۸۶ ایستگاه تقویت فشار گاز در شبکه انتقال، به منزلهی پرواز همزمان ۳۰۰ فروند هواپیماست آن هم نه هواپیمایی که چند ساعت کار کند و به آشیان برگردد بلکه هواپیمایی که هفت روز هفته، ۲۴ ساعت باید در حال پرواز باشد.
نکته ای که در میان مذاکرات و چانه زدن های مجلس و صنعت گاز کشور کمتر مورد توجه قرار گرفت اعمال شاخص های حاکمیت خوب یا به صورت خلاصه ESG بود. در چارچوب حاکمیت خوب، توجه به منافع حداکثری، کاهش مصرف منابع تجدید ناپذیر و اعمال حد اکثر شفافیت مورد تاکید قرار می گیرد. از این منتظر لازم است که نظام مالکانه دولتی علاوه بر هزینه های بازاری، هزینه های اجتماعی فعالیت شبکه تقویت فشار گاز کشور را نیز مورد توجه قرار داده و از این منابع حد اکثر بهره برداری را به عمل آورد. اگر در نظر بگیریم که تنها از محل فروش اعتبار کربن جهت فعالیت ایستگاه های افزایش فشار گاز به دلیل تولید گازهای گلخانه ای، می توان 483721124320000 تومان منابع را تجهیز کرد، رقمی که نزدیک به دوبرابر مبلغ مورد نظر مجلس است. آنگاه به اهمیت ایجاد و حمایت از بازار کربن ملی پی خواهیم برد.
اما عدد و رقم بالا چگونه به دست آمده است؟
- در حال حاضر 86 ایستگاه تقویت فشار گاز برای کمک به افزایش تولید نفت و انتقال گاز در کشور فعال هستند.
- مصرف گاز این ایستگاه ها به اندازه پرواز 300 هواپیمای مسافربری در 24 ساعت در 365 روز است.
- یک بوئینگ 737 برای حمل هر کیلومتر مسافر 115.4 کیلو دی اکسید کربن تولید می کند. به عبارتی دیگر در هر ساعت پیمایش (کیلومتر 780) 90 کیلو گرم گاز دی اکسید کربن به ازای هر نفر مسافر تولید می شود.
- اگر در نظر بگیریم که ظرفیت هر فروند هواپیمای بوئینگ 737 برای حمل مسافر 130 نفر است آنگاه میزان دی اکسید کربن تولید شده برای این تعداد هواپیما را می توانیم به دست آوریم، که بر این اساس در یک سال بیش از 30 میلیون تن دی اکسید کربن از فعالیت این ایستگاه ها منتشر می شود:
130*90*24*365*300=30747600000 کیلو یا 30747600
- بر اساس شاخص هزینه تولید کربن اتحادیه اروپا به عنوان یک شاخص غیر الزام آور، که به سرعت در حال افزایش است،هر تن دی اکسید کربن 60 یورو هزینه زیست محیطی دارد. بدین ترتیب هزینه زیست محیطی 86 ایستگاه تقویت فشار گاز کشور 1844856000 یورو یا 2103135840 دلار می شود که با احتساب نرخ دلار پیشنهادی 23000 تومان در بودجه 1401 با تبدیل این عدد به تومان به رقم 483721124320000 تومان در سال می رسیم.
حال به طرح مجلس برای دریافت مبلغ اضافی از محل تولید و فروش شرکت ملی گاز برگردیم. طرح افزایش دریافتی از شرکت ملی گاز نزدیک به نیمی از هزینه اجتماعی فعالیت ایستگاه های پمپاژ گاز در کشور است. با این تفاوت که مبلغ اضافی مورد درخواست مجلس که به شیوه سنتی کارسازی می شود، در بهترین حالت صرف امور مصرفی دولت از جمله پرداخت دستمزد می شود. در حالی که با ایجاد بازار کربن ملی، (نظام معاملاتی انتشار گازهای گلخانهای) مبالغ دریافتی می تواند ضمن بهبود تراز کربن کشور، باعث افزایش عمق بازار سرمایه شده و همزمان ارتقای بهره وری ( کاهش فاصله ظرفیت و تولید ) در صنعت گاز را به صورت موثر بهبود بخشد این مهم باعث صیانت حد اکثری از منابع ملی را رقم خواهد زد. اعتبارات مبتنی بر کربن همچنین می تواند، بخشی از هزینه های عظیم زیست محیطی تحمیل شده به اجتماع از جمله افزایش دما، کاهش بارندگی به صورت برف، افزایش بیماریهای تنفسی، عروقی و پوستی را نیز کاهش دهد. فرصتی که هم اکنون در قالب انتشار گسترده گازهای گلخانه ایGHG ، گرما و دیگر آلاینده ها در حال سوختن است.
تهیه و تنظیم گزارش: جاوید ر ف شیرازی